Sport en Cultuur

Klimaatverandering heeft aanzienlijke effecten op de openbare ruimte. Toegenomen frequentie en intensiteit van extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, droogte, hevige regenval en stormen, kunnen de openbare ruimte beschadigen. Dit heeft zijn weerslag op (het onderhoud van) de natuurgrasvelden op bepaalde grondsoorten of met ligging. Gezien het onvoorspelbare karakter van juiste werkcondities is het moment waarop de werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden lastig te plannen.
Door deze veranderingen ontstaat steeds meer de vraag naar kunstgrasvelden bij met name voetbalclubs. Het is nog onduidelijk wat de consequenties van klimaatverandering zijn op de flora en de fauna (bijvoorbeeld engerlingen) en wat de consequenties zijn voor het biologisch bestrijden van onkruid. Dit vraagt om een andere aanpak bij het onderhoud van sportvelden. Dit is kostenverhogend.

In januari 2025 is het Rapport Rekenkameronderzoek Sport Emmen besproken in de commissie Samenleving en is besloten in de raad om het college te verzoeken over te gaan tot herijking van de Kadernota sportief bewegen voor de periode 2017-2030 en de kadernota van meetbare doelen te voorzien.
Het onderzoek werd ingesteld om te verkennen of er een nog grotere impact gemaakt kan worden met sport en bewegen en of er in samenwerking met andere domeinen binnen en buiten de organisatie meer integraal samengewerkt kan worden.
Het doel is het opleveren van een herijkte kadernota sportief bewegen, waardoor de beleidscyclus voor sport en bewegen zorgvuldig en toekomstbestendig wordt ingevuld, maar waarmee ook de doelmatigheid van het beleid wordt vergroot.
Het Rekenkameronderzoek adviseert om meer gebruik te maken van data-gedreven werken, hier hebben we stappen in gezet. We gaan in samenwerking met het data-lab en andere beleidsterreinen data gebruiken om bijvoorbeeld keuzes te maken in de inzetbaarheid van de buurtsportcoaches. Daarnaast wordt er samen met het data-lab en NOC*NSF onderzoek gedaan naar het beweeggedrag van de inwoners van de gemeente Emmen.

In het kader van het IHP Binnensport is, in samenspraak met alle betrokken partijen, een heroverweging gedaan ten aanzien van de gymzaal in Erica. Dit betekent dat de scenario's om het huidige gebruik van de gymzaal aan de Semstraat onder te brengen in de sporthal Erica alsmede het toevoegen van de (gym)zaal aan de sporthal Erica wordt losgelaten. In plaats daarvan is het voorstel van alle gebruikers om de gymzaal te koppelen aan de nieuw te bouwen basisschool in Erica.

Er komt landelijk steeds meer aandacht voor de groep die niet voldoende sportief beweegt. 35% van de niet-sporters zal wel willen sporten volgens onderzoekers. Om die groep te bereiken werken we met een andere manier van aanbod, werving en samenwerkingsvormen. Dit vergt per gebied veel meer maatwerk dan voorheen.

Brede SPUK
Sinds 2023 is de brede specifieke uitkering (brede SPUK) voor sport, bewegen, cultuur, gezondheid en sociale basis beschikbaar. Deze middelen zijn bedoeld voor de uitvoering van de activiteiten van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en SportAkkoord II.
In de Emmense aanpak ligt de focus op kinderen, jongeren en hun ouders (met perspectief opgroeien) en kwetsbare seniore inwoners (vitaal ouder worden). We geven daarbij uitvoering aan alle thema's van de Brede SPUK. Het budget en de inhoudelijke regels zijn voor na 2026 onbekend, veel van wat we nu uitvoeren wordt gefinancierd vanuit SPUK GALA.
De officiële brief van het ministerie van VWS na de formele besluitvorming over aanpassingen volgt na de zomer. Maar de volgende belangrijkste wijzigingen Brede SPUK 2025-2026 zullen plaatsvinden:

• 10% korting op de Brede SPUK per 2026: Conform het Hoofdlijnenakkoord wordt in 2026 een generieke korting van 10% doorgevoerd op specifieke uitkeringen, inclusief de Brede SPUK. Tevens wordt er over 2025 en 2026 géén indexatie toegepast op de Brede SPUK. De indexatie die over 2024 is toegepast, wordt in 2025 en 2026 wel uitgekeerd.
• Vereenvoudiging en ontschotting van de regeling: De huidige vijftien onderdelen binnen de Brede SPUK worden gebundeld tot één integrale verantwoording binnen SiSa. Dit vermindert administratieve lasten en biedt meer ruimte voor lokaal maatwerk. Binnen de gewijzigde regeling staat het de gemeenten vrij om zelf te bepalen hoe de middelen over doelstellingen worden verdeeld. Voorwaarde blijft dat gemeenten invulling geven aan de gemaakte afspraken uit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Sportakkoord II. De ontschotting geldt tot en met de looptijd van de Brede SPUK eind 2026 en is ook van toepassing op 2025.

• Overheveling van middelen tussen jaren: Het wordt in 2025 mogelijk om 10% van het beschikbare budget van 2025 mee te nemen naar 2026. Dit biedt gemeenten ruimte om uitvoeringstempo en lokale capaciteit beter op elkaar af te stemmen.
  

SPUK Stimulering Sport
Gemeenten en sportbedrijven kunnen sinds 2019 de btw die hen in rekening wordt gebracht voor investeringen in sport, niet meer in aftrek brengen. Om de ontwikkeling en instandhouding van sportaccommodaties te stimuleren, kunnen gemeenten jaarlijks de Specifieke uitkering stimulering sport aanvragen. De regeling SPUK Sportstimulering, die oorspronkelijk afliep per 1 januari 2026, wordt met één jaar verlengd tot en met 2026. Ook voor deze regeling geldt in 2026 een korting van 10%.
De aankomende periode wordt door het ministerie van VWS benut om nader te verkennen in welke vorm de SPUK Sportstimulering na 2026 zal worden gecontinueerd en onder welke voorwaarden.

De stichting openluchtzwembaden en sporthallen hebben een belangrijke functie binnen onze gemeente. Ze hebben als ontmoetingsplek een hoog sociaal karakter en dragen bij aan de gezondheid en recreatiemogelijkheden van de inwoners van onze gemeente.
Wet en regelgeving op het gebied van veiligheid en gezondheid worden steeds aangescherpt. Dit, en de jaarlijks stijgende kosten, zorgen ervoor dat de stichting sporthallen en openluchtzwembaden hulp nodig hebben.

Om het voortbestaan van de stichting sporthallen en openluchtzwembaden te kunnen borgen, wordt er een subsidie verstrekt waarmee het achterstallig onderhoud kan worden verricht en de benodigde investeringen kunnen worden gedaan. Op deze manier dragen we er tevens aan bij dat deze sporthallen en openluchtzwembaden duurzaam, functioneel, toegankelijk en eigentijds zijn.

Digitalisering en robotisering zijn onstuitbare trends die de wereld om ons heen veranderen. Door in te zetten op deze ontwikkelingen op dit gebied kunnen we profiteren van de voordelen en een duurzame, welvarende toekomst creëren bij onze sport- en zwemvoorzieningen.

Momenteel onderzoeken we of het gebruik van robotmaaiers, robotstofzuigers en robotschoonmaakmachines een haalbare en waardevolle optie is voor de toekomst. Deze technologieën kunnen bijdragen aan een efficiëntere inzet van middelen en personeel, en tegelijkertijd de kwaliteit van onze voorzieningen verbeteren.

De innovatie rondom digitalisering en robotisering gaat ons helpen om efficiënter te werken. Het inzetten van robots vermindert de fysieke belasting op medewerkers, dit draagt bij aan gezondere en veiligere werkomstandigheden. Daarnaast kan robotisering een belangrijke rol spelen bij het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt, doordat routinematige en arbeidsintensieve taken geautomatiseerd kunnen worden.

Door meer te digitaliseren worden wij in staat gesteld om de processen te stroomlijnen, gegevens efficiënter te beheren en sneller te reageren op veranderingen. Dit gaat leiden tot een verbetering in communicatie, functionaliteit en toegankelijkheid in de dienstverlening.

In dit kader werken wij aan de realisatie van een nieuw kassasysteem en moderne toegangssystemen bij zwembaden. Deze systemen kunnen in de toekomst bijdragen aan een gebruiksvriendelijke en veilige toegang tot onze voorzieningen en een verbeterde klantbeleving. Door deze digitale oplossingen kunnen we beter inspelen op de behoeften van bezoekers en medewerkers.

Om Emmen door te laten groeien naar een gemeente met 120.000 inwoners is een culturele infrastructuur vereist die aansluit bij deze schaalgrootte. Het bestaande cultuuraanbod vormt hiervoor een solide basis, maar zal mogelijk leiden tot een toenemende vraag naar meer diversiteit en schaalbare voorzieningen die tegemoet kunnen komen aan de wensen van een groter en heterogener publiek.

Naar verwachting zal een toename van het aantal actieve culturele organisaties leiden tot een stijging van zowel incidentele als structurele subsidieaanvragen. Daarnaast wordt een grotere vraag voorzien naar fysieke ruimten en gebouwen voor cultuurbeoefening en beleving. Deze behoefte is bijvoorbeeld al zichtbaar in de belangstelling voor locaties binnen het Rensenpark en het toekomstige gebouw van Facet.

Het realiseren van ambities in het Rensenpark en Emmen Centrum biedt kansen om cultuur een zichtbare plek te geven in het ruimtelijk domein. De integratie van culturele functies in deze gebiedsontwikkeling draagt bij aan stedelijke vitaliteit, sociale cohesie en het vestigingsklimaat in Emmen.  Een concreet voorbeeld is de ontwikkeling van het Biochron. De oplevering van het eerste deel wordt begin 2026 verwacht, waarmee de verdere invulling van het tweede deel ook actueel wordt. In lijn met de wens van de raad (motie van juni 2023 "tweede gedeelte kelder voormalig Biochron") wordt een verkennend onderzoek gestart naar de haalbaarheid van het aantrekken van een (inter)nationaal aansprekende culturele organisatie.

Met de uitvoering van onze cultuurnota ‘Het verhaal van Emmen’ 2025–2028 stimuleren we een gevarieerd en rijk cultureel aanbod. Dit past bij onze ambitie om Emmen te ontwikkelen tot een aantrekkelijke en gastvrije gemeente zoals verwoord in de kadernota Economie. Daarbij sluiten we ook aan op de programma’s Emmen Centrum en Rensenpark. We blijven onze culturele instellingen ondersteunen en we moedigen hen aan om zich verder te ontwikkelen. Via ons initiatievenbudget bieden we bovendien ruimte voor nieuwe culturele ideeën en projecten.

In de komende jaren is er een ontwikkelbudget beschikbaar voor musea, gericht op zowel inhoudelijke versterking als het vergroten van hun zichtbaarheid. Wat betreft zichtbaarheid wordt in samenwerking met citymarketing en SPE gewerkt aan het actualiseren en uitbreiden van de informatie over de musea op de website Ontdek Emmen. Daarnaast wordt ingezet op betaalde promotie via sociale media. Als voorbereiding op de inhoudelijke versterking wordt een deskundige ingeschakeld om een algemene inventarisatie uit te voeren bij de musea in de gemeente Emmen. Deze inventarisatie is bedoeld om beter inzicht te krijgen in de ontwikkelbehoeften van de musea, met als doel de kwaliteit en zichtbaarheid van het museale aanbod te verbeteren.

We blijven zichtbaarheid en beleefbaarheid van cultureel erfgoed rond Van Gogh en het Veen stimuleren. Rond Van Gogh zijn er vanuit de Regiodeal middelen verstrekt waarmee diverse projecten door het Van Gogh huis en stichting Van Gogh dorp kunnen worden uitgevoerd die bijdragen aan het versterken van het verhaal van Van Gogh.

Tijdens de behandeling van de kaderbrief op 26 juni 2025 is de motie ‘Behoud Veenpark’ unaniem aangenomen. Helaas heeft het Veenpark op 18 augustus 2025 faillissement aangevraagd en sprak de rechtbank een dag later, op 19 augustus 2025, het faillissement uit. Er worden gesprekken gevoerd met de curator waarin we benadrukken dat we ons, in lijn met de door de raad unaniem aangenomen motie, blijven inzetten voor het behoud van de voorziening Veenpark onder een gezond financieel bestuur. Het Veenpark is voor ons een belangrijke dag-attractie, culturele voorziening en drager van het verhaal van het veen, dat we graag willen behouden in onze gemeente.

Het ATLAS Theater viert binnenkort zijn 10-jarig jubileum en heeft zich in die tijd ontwikkeld tot een bloeiend cultureel hart van Emmen. Naast deze mooie mijlpaal zijn er ook kansen om de horecafaciliteiten binnen het theater verder te versterken. Door gericht te investeren in verbeteringen, kunnen we de horeca-exploitatie naar een hoger niveau tillen. Komend voorjaar starten we een verkenning en voeren we een kosten-batenanalyse uit om deze mogelijkheden optimaal te benutten.

Vanuit meerdere organisaties wordt aangegeven dat het ontbreekt aan een passende plek voor muziekbeoefening en presentatie. Stichting Muziekfabriek Emmen heeft het voortouw genomen om dit te agenderen en de motie uit december 2024 "Netwerkversterklng muziek" ondersteunt dit. Samen met deze organisaties is een verkenning gaande naar de mogelijkheden om tot een passende voorziening te komen die een multifunctioneel cultureel gebruik mogelijk maakt.  Deze behoeften aan ruimtes om te repeteren en programmeren passen bij het concept dat met Facet wordt ontwikkeld voor het nieuwe Facetgebouw aan het Mondriaanplein. Er wordt nu onderzocht hoe daar, binnen het toegekende krediet,  in de verbouwing rekening mee gehouden kan worden. Wanneer dit lukt is er voor de langere termijn toekomst voor een plek een plek voor muziekbeoefening in het centrum van Emmen. Dit past bij de ambitie van de schaalsprong waarbij het aanbod van culturele voorzieningen meegroeit met een groeiend inwonersaantal.  Voor het Filmhuis Emmen geldt ook dat deze organisatie geen eigen zaal heeft voor filmvertoningen en daardoor zeer beperkt kan programmeren. Voor de komende jaren is voor het Filmhuis een plek in het Rensenpark beoogd in de voormalige giraffestal.

Broken Circle Spiral Hill is een landart kunstwerk dat in september 2025 aangewezen is als Rijksmonument. Het staat daarmee landelijk in de belangstelling. Bij de huidige openstellingen blijkt dat er veel belangstelling is om het kunstwerk te bezoeken. Er is ook serieuze belangstelling vanuit de museale wereld om het kunstwerk aan te kopen en te zorgen voor permanente openstelling. Een bijdrage vanuit gemeente en provincie kan nodig blijken om de aankoop en/of exploitatie mogelijk te maken.

Met het genomen raadsbesluit in mei 2025 over het herstel en de afbouw van het voormalig Biochron, ziet het ernaar uit dat DIEP in 2026 haar intrek kan nemen in het nieuwe onderkomen in het Rensenpark, het Biochron.

In 2026 opent deze bijzondere nieuwbouw op spectaculaire wijze met een openingsprogramma en een openingstentoonstelling. DIEP organiseert rondom deze opening activiteiten om samen met de inwoners de opening te vieren.

De vertraging op de bouwplaats van het Biochron heeft effect op de zichtbaarheid en het professionele netwerk van DIEP. Tot de opening van het nieuwe Biochron zal DIEP doorgaan met programmering vanuit de tijdelijke locaties Villa de Lindenhof en het Rensenpark (oude Afrikahuis). Hiermee beogen we, in lijn met de vastgestelde visie van DIEP, de continuering en positionering van de organisatie te waarborgen en Emmen te voorzien van een professioneel aanbod kunst (educatie).