Kengetallen zijn getallen die de verhouding uitdrukken tussen bepaalde onderdelen van de begroting of de balans en kunnen helpen bij de beoordeling van de financiële positie van de gemeente. Voor de beoordeling van de financiële positie is het belangrijk dat zowel naar de balans als naar de exploitatie wordt gekeken. In de kengetallen structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit komt tot uitdrukking of de gemeente over voldoende structurele baten beschikt, en welke mogelijkheid er is om de structurele baten op korte termijn te vergroten. De kengetallen netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen, solvabiliteitsratio en grondexploitatie hebben betrekking op de balans.
In onderstaande tabel zijn ook de signaleringswaarden van de provincie opgenomen die gebruikt worden om aan te duiden in hoeverre gemeenten risico’s lopen; hierbij is categorie A het minst risicovol en categorie C het meest risicovol.
Kengetallen | Signaleringswaarden provincie | Rekening | Begroting | Begroting | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
A | B | C | 2024 | 2026 | 2029 | |
Netto schuldquote | < 90% | 90 - 130% | > 130% | 90,0% | 108,7% | 129,5% |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | < 90% | 90 - 130% | > 130% | 76,4% | 95,5% | 117,8% |
Solvabiliteitsratio | > 50% | 20 - 50% | < 20% | 21,7% | 18,7% | 16,2% |
Grondexploitatie | < 20% | 20 - 35% | > 35% | 6,5% | 6,7% | 4,6% |
Structurele exploitatieruimte | > 0% | 0% | < 0% | 4,2% | 1,1% | -1,0% |
Belastingcapaciteit | < 95% | 95 - 105% | > 105% | 94,0% | 90,6% | 89,5% |
Toelichting bij de netto schuldquote
Ten opzichte van de jaarrekening 2024 stijgt de netto schuldquote de komende jaren. Dit komt doordat er meerjarig flinke investeringen zijn begroot en daarnaast zijn er nog vele investeringen vanuit voorgaande begroting nog niet uitgevoerd . De niet uitgevoerde investeringen van voorgaande begrotingen bedragen €240 miljoen. Deze investeringen zijn in de balans over 5 jaren verdeeld (€ 48 miljoen per jaar) bovenop de meerjarig begrote investeringen in deze begroting (2026: 46 miljoen, 2027: 50 miljoen, 2028: 26 miljoen, 2029: 12 miljoen). Voor al deze investeringen moeten leningen aangetrokken worden om deze te financieren waardoor de netto schuldquote stijgt.
Op basis van ervaringen uit het verleden blijkt dat er echter gemiddeld voor € 40 miljoen per jaar wordt geïnvesteerd. Investeringen hebben vaak een langere looptijd dan vooraf begroot. De verwachting is dan ook dat op basis van realisatie (jaarrekening), de netto schuldquote minder zal stijgen dan hier gepresenteerd. Er wordt gewerkt aan een verbetering van de investeringsplanning. Dit moet er toe leiden dat realistischer kan worden begroot, waarmee ook de netto schuldquote een beter beeld van de werkelijkheid zal gaan geven.
Toelichting bij solvabiliteitsratio
Een afzonderlijk kengetal zegt weinig over hoe de financiële positie van een gemeente moet worden beoordeeld. De kengetallen zullen altijd in samenhang moeten worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een beeld geven van de financiële positie van een gemeente. Door de genoemde flinke investeringen bij de toelichting van de netto schuldquote stijgt het balanstotaal en daarmee daalt de solvabiliteitsratio. Bij werkelijke lagere investeringen stijgt het balanstotaal minder snel en zal het solvabiliteitsratio daardoor ook minder gaan dalen. Verder is de berekening exclusief het rekeningresultaat 2025 en de begrotingsresultaten vanaf 2026.
Toelichting bij grondexploitatie
De grondexploitatie is binnen onze gemeente ten opzichte van de gestelde norm niet risicovol. Een waarde onder de 10% wordt als veilig of beheersbaar gezien.
Toelichting bij structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte is voor 2026 uitstekend. Vanaf 2027 neemt deze ruimte fors af wegens minder rijksmiddelen in het gemeentefonds. Vanaf 2028 zijn interventies nodig om een structurele exploitatieruimte te creëren.
Toelichting bij belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit is al jaren goed. We zijn als gemeente al een groot aantal jaar terughoudend met het verhogen van de woonlasten.