Lokale heffingen

De rioolheffing is op begrotingsbasis niet kostendekkend, maar als uitvloeisel van de besluitvorming door de Raad in 2023 bij de vaststelling van het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) wordt de kostendekkendheid verbeterd. Er is namelijk besloten om de heffing in 2024 te verhogen met 5%, en daarna jaarlijks met 3,5% (dus ook in 2026). Daarnaast is de opbrengst jaarlijks hoger door de areaaluitbreiding (nieuwbouw). De rioolheffing is in onze gemeente afhankelijk van de WOZ-waarde. Dat betekent dat een hogere waarde door verbouw ook resulteert in een hogere aanslag.  Door de afhankelijkheid van de WOZ-waarde wordt het tarief jaarlijks lager door de stijgende waardes, vergelijkbaar met de wijze van berekenen van de tarieven voor OZB.

In 2026 is de kostendekkendheid 88%. Het verschil tussen de begrote baten en lasten wordt onttrokken uit de voorziening.

De afvalstoffenheffing komt op begrotingsbasis uit op een kostendekkendheid van 91,5%.
Diftar is sinds 2022 ingevoerd met als doel om het bewustzijn over afval bij de inwoners te vergroten en daarmee de hoeveelheid restafval (de grijze container) te verminderen van jaarlijks 220 kilogram per huishouden in 2021, naar een gewenste 100 kilogram in 2025. Dit leidt tot kostenbesparingen en een beter milieu.
Diftar bracht flinke invoeringskosten met zich mee. De tarieven voor de inwoners werden zo vastgesteld dat deze ongeveer gelijk waren aan 2021, ervan uitgaande dat het aantal aanbiedingen van afval ongeveer vergelijkbaar zou zijn. Pas ná het eerste jaar van invoering kon goed bepaald worden hoe de tariefstelling in de komende jaren zou worden. In 2023 en 2024 zijn daarom de tarieven gelijk gehouden. In 2025 is ervoor gekozen om alleen het vaste tarief te verhogen, terwijl de variabele tarieven (de kosten per aanbieding van restafval) nog gelijk zijn gebleven.

Het streven is om de tarieven voor afval de komende jaren zo weinig mogelijk te laten stijgen. Mede om dit te kunnen realiseren wordt het dividend van Area wat de gemeente jaarlijks ontvangt gestort in de voorziening afvalstoffenheffing.
Toch zal in 2026 aansluiting gezocht moeten worden bij de steeds verder stijgende kosten. In programma 5 van deze begroting wordt dit uitgebreider beschreven. Dit houdt voor de inkomsten in dat de tarieven van het vaste tarief verhoogd worden. Ondanks dat blijft de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing nog onder de 100%.
 De uiteindelijke tarieven zullen aan het eind van het jaar via de verordeningen worden vastgesteld.

De baten voor begraven zijn lang niet toereikend om de kosten voor het beheer en onderhoud van begraafplaatsen te dekken; de kostendekkendheid komt uit op 45%. Dit komt mede doordat de tarieven voor begraven zijn gebaseerd op de gemiddelde tarieven in de regio en niet gerelateerd zijn aan de onderhoudslasten. Een verhoging van het tarief zou er mogelijk toe kunnen leiden dat men kiest voor een begraafplaats buiten de gemeente Emmen.

Leges worden opgelegd voor diverse soorten van dienstverlening door de gemeente. De tarieven hiervoor worden jaarlijks vastgesteld in de Legesverordening: de Verordening op de heffing en invordering van Leges. Deze wordt, samen met de overige belastingverordeningen, door de gemeenteraad vastgesteld aan het eind van het jaar.

Sommige van de in titel 1 genoemde legessoorten kennen een kostendekkendheid van minder dan 50%. Dit komt doordat sommige producten vrijgesteld zijn van leges (bijvoorbeeld aangifte geboorte/overlijden en verhuizingen), de kostendekkendheid kan hier niet omhoog. Andere leges zijn aan maximale tarieven gebonden, deze zijn niet altijd kostendekkend.

In 2024 zijn de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingevoerd. Als gevolg hiervan zijn er categorieën van leges vervallen.  Een aantal activiteiten zijn nu meldingsplichtig en de werkzaamheden van vergunningverlening mogen niet worden toegerekend aan de kostendekkendheid van leges. Eén en ander vraagt een herziening van het toerekeningsmodel kostendekkendheid Bouwleges, dat jaarlijks geëvalueerd wordt. Ten tijde van dit schrijven worden de berekeningen gemaakt voor de vast te stellen tarieven voor 2026. De kostendekkendheid zal ruim onder de 100% blijven.